Paṭṭhāna

Bộ Vị trí

10. Vật cảnh tiền sanh y duyên

Niddesa
Purejātapaccayoti Tiền sanh duyên
Cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Nhãn xứ trợ nhãn thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Sotāyatanaṃ sotaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Nhĩ xứ trợ nhĩ thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Ghānāyatanaṃ ghānaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Tỹ xứ trợ Tỹ thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Jivhāyatanaṃ jivhāviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Thiệt xứ trợ thiệt thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Thân xứ trợ thân thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Sắc xứ trợ nhãn thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Saddāyatanaṃ sotaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Thinh xứ trợ nhĩ thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Gandhāyatanaṃ ghānaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Khí xứ trợ Tỹ thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Rasāyatanaṃ jivhāviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Vị xứ trợ thiệt thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Xúc xứ trợ thân thức giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Rūpāyatanaṃ saddāyatanaṃ gandhāyatanaṃ rasāyatanaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ manodhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Sắc xứ, thinh xứ, khí xứ, vị xứ, xúc xứ trợ cho ý giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên.
Yaṃ rūpaṃ nissāya manodhātu ca manoviññāṇadhātu ca vattanti, taṃ rūpaṃ manodhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo. Ý giới và ý thức giới diễn tiến nương vào sắc nào, thì sắc trợ cho ý giới và pháp tương ưng bằng tiền sanh duyên,
Manoviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ kiñci kāle purejātapaccayena paccayo, kiñci kāle na purejātapaccayena paccayo. nhưng trợ cho ý thức giới và pháp tương ưng có khi bằng tiền sanh duyên có khi bằng phi tiền sanh duyên.
Pañhāvāra
purejātapaccayo Tiền sanh duyên
424. Abyākato dhammo abyākatassa dhammassa purejātapaccayena paccayo – ārammaṇapurejātaṃ, vatthupurejātaṃ. [556] Pháp vô ký trợ pháp vô ký bằng Tiền sanh duyên, có cảnh Tiền sanh và vật tiền sanh.
Ārammaṇapurejātaṃ – arahā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassati. Cảnh tiền sanh như là vị A La Hán minh sát con mắt là vô thường, khổ não, vô ngã;
Sotaṃ…pe… ghānaṃ…pe… jivhaṃ…pe… kāyaṃ…pe… rūpe…pe… sadde…pe… gandhe…pe… rase…pe… phoṭṭhabbe…pe… vatthuṃ aniccato dukkhato anattato vipassati, minh sát tai... mũi... lưỡi... thân ... sắc ... thinh ... khí ... vị ... xúc ... ý vật là vô thường khổ não vô ngã;
dibbena cakkhunā rūpaṃ passati, dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇāti. thấy cảnh sắc bằng thiên nhãn, nghe tiếng bằng thiên nhĩ.
Rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa purejātapaccayena paccayo. Sắc xứ trợ nhãn thức bằng Tiền sanh duyên,
Saddāyatanaṃ sotaviññāṇassa…pe… gandhāyatanaṃ ghānaviññāṇassa…pe… rasāyatanaṃ jivhāviññāṇassa…pe… phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇassa purejātapaccayena paccayo. thinh xứ trợ nhĩ thức, khí xứ trợ tỹ thức, vị xứ trợ thiệt thức; xúc xứ trợ thân thức bằng Tiền sanh duyên.
Vatthupurejātaṃ – cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa purejātapaccayena paccayo. Sotāyatanaṃ sotaviññāṇassa …pe… ghānāyatanaṃ ghānaviññāṇassa…pe… jivhāyatanaṃ jivhāviññāṇassa…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇassa purejātapaccayena paccayo. Vật Tiền sanh như là nhãn xứ trợ nhãn thức bằng Tiền sanh duyên, nhĩ xứ trợ nhĩ thức, tỹ xứ trợ tỹ thức, thiệt xứ trợ thiệt thức, thân xứ trợ thân thức bằng Tiền sanh duyên,
Vatthu vipākābyākatānaṃ kiriyābyākatānaṃ khandhānaṃ purejātapaccayena paccayo. (1) ý vật trợ uẩn vô ký quả vô ký tố bằng Tiền sanh duyên.
Abyākato dhammo kusalassa dhammassa purejātapaccayena paccayo – ārammaṇapurejātaṃ, vatthupurejātaṃ. [557] Pháp vô ký trợ pháp thiện bằng Tiền sanh duyên, có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh.
Ārammaṇapurejātaṃ – sekkhā vā puthujjanā vā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassanti. Cảnh tiền sanh như là bậc hữu học hoặc phàm phu minh sát con mắt là vô thường khổ não vô ngã.
Sotaṃ…pe… ghānaṃ…pe… jivhaṃ…pe… kāyaṃ…pe… rūpe…pe… sadde…pe… gandhe…pe… rase…pe… phoṭṭhabbe…pe… vatthuṃ aniccato dukkhato anattato vipassanti. Minh sát tai... mũi... lưỡi... thân ... sắc ... thinh ... khí ... vị ... xúc ... ý vật ... là vô thường khổ não, vô ngã;
Dibbena cakkhunā rūpaṃ passanti. Dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇanti. thấy cảnh sắc bằng thiên nhãn; nghe tiếng bằng thiên nhĩ.
Vatthupurejātaṃ – vatthu kusalānaṃ khandhānaṃ purejātapaccayena paccayo. (2) Vật tiền sanh như là ý vật trợ uẩn thiện bằng Tiền sanh duyên.
Abyākato dhammo akusalassa dhammassa purejātapaccayena paccayo – ārammaṇapurejātaṃ, vatthupurejātaṃ. [558] Pháp vô ký trợ pháp bất thiện bằng Tiền sanh duyên, có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh.
Ārammaṇapurejātaṃ – cakkhuṃ assādeti abhinandati, taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. Cảnh tiền sanh như là thỏa thích vui mừng với mắt chấp theo đó ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi, phóng dật sanh khởi, ưu phiền sanh khởi,
Sotaṃ…pe… ghānaṃ…pe… jivhaṃ…pe… kāyaṃ…pe… rūpe…pe… sadde…pe… gandhe…pe… rase…pe… phoṭṭhabbe…pe… vatthuṃ assādeti abhinandati, taṃ ārabbha rāgo uppajjati…pe… domanassaṃ uppajjati. thỏa thích vui mừng với tai... mũi... lưỡi... thân ... sắc ... thinh ... khí ... vị ... xúc ... ý vật ... chấp theo đó mà ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi, phóng dật sanh khởi, ưu phiền sanh khởi.
Vatthupurejātaṃ – vatthu akusalānaṃ khandhānaṃ purejātapaccayena paccayo. (3) Vật tiền sanh như là ý vật trợ uẩn bất thiện bằng Tiền sanh duyên.

↑ đầu trang

Saṅkhyāvāro
Purejātasabhāgaṃ
467. Purejātapaccayā ārammaṇe tīṇi, adhipatiyā ekaṃ, nissaye tīṇi, upanissaye ekaṃ, indriye ekaṃ, vippayutte tīṇi, atthiyā tīṇi, avigate tīṇi. (8) [644] Trong cảnh từ tiền sanh duyên có ba cách; trong trưởng - một cách; trong y chỉ - ba cách; trong cận y - một cách; trong quyền - một cách; trong bất tương ưng - ba cách; trong hiện hữu - ba cách; trong bất ly - ba cách.
Purejātaghaṭanā (7)
468. Purejāta-atthi-avigatanti tīṇi. [645] Tiền sanh, hiện hữu, bất ly, có ba cách.
Purejāta-nissaya-vippayutta-atthi-avigatanti tīṇi. Tiền sanh, y chỉ, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có ba cách.
Purejāta-ārammaṇa-atthi-avigatanti tīṇi. Tiền sanh, cảnh, hiện hữu, bất ly, có ba cách.
Purejāta-ārammaṇa-nissaya-vippayuttaatthi-avigatanti tīṇi. Tiền sanh, cảnh, y chỉ, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có ba cách.
Purejāta-ārammaṇādhipati-upanissaya-atthi-avigatanti ekaṃ. Tiền sanh, cảnh,trưởng, cận y, hiện hữu, bất ly, có một cách.
Purejāta-ārammaṇādhipati-nissaya-upanissaya-vippayutta-atthi-avigatanti ekaṃ. Tiền sanh, cảnh,trưởng, y chỉ, cận y, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có một cách.
Purejātanissaya-indriya-vippayutta-atthi-avigatanti ekaṃ. Tiền sanh, y chỉ, quyền, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có một cách.

↑ đầu trang


Vật Cảnh Tiền Sanh Y Duyên

Vatthārammaṇapurejātanissayapaccaya

Duyên trùng:
  1. vật cảnh tiền sanh duyên (vatthārammaṇa-purejātapaccaya),
  2. vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên (vatthārammaṇapurejātavippayuttapaccaya),
  3. vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên (vatthārammaṇapurejātatthi-paccaya),
  4. vật cảnh tiền sanh bất ly duyên (vatthārammaṇapurejātāvigata-paccaya).

Ý nghĩa duyên:

Định lý trợ duyên bằng cách ý vật cận tử (maraṇāsannahadayavatthu) sanh trước làm điểm tựa và làm cảnh cho tâm pháp lộ ý môn sanh khởi, như thế gọi là vật cảnh tiền sanh y duyên.

Chi pháp tổng quát:

Năng duyên : ý vật cận tử. Tức là bọn sắc ý vật sanh lần chót vào sát na thứ 17 kể lui từ tâm tử.
Sở duyên : 43 tâm + 44 Sở hữu lộ ý môn cận tử. Tức là 1 tâm khai ý môn, 29 tâm đổng lực dục giới, 11 tâm na cảnh, 2 tâm thông, + 44 Sở hữu trừ tật, lận, hối, giới phần và vô lượng phần.
Địch duyên : 121 tâm + 52 Sở hữu ngoài lộ ý môn cận tử, 7 nhóm sắc pháp.


Nhận xét duyên:

Trạng thái duyên : sanh trước thành chỗ nương và thành cảnh cho sở duyên.
Giống duyên : giống cảnh.
Thời duyên : thời hiện tại.
Mãnh lực duyên : trợ sanh và ủng hộ.

Câu yếu tri:

Vật cảnh tiền sanh y duyên theo tam đề thiện có 3 câu:
  1. Pháp vô ký trợ pháp vô ký bằng y chỉ duyên
    (abyākato dhammo abyākatassa dhammassa nissayapaccayena paccayo).
    Ở đây, pháp vô ký năng duyên là ý vật cận tử, trợ cho pháp vô ký sở duyên là tâm vô ký và Sở hữu hợp sanh trong lộ ý môn cận tử.
    Chi pháp : ý vật cận tử → khai ý môn, 9 đổng lực tố dục giới, 11 na cảnh, thông tố, + 33 Sở hữu.
    Thời cận tử, 4 phàm và 4 quả, cõi ngũ uẩn, lộ ý môn cận tử.
  2. Pháp vô ký trợ pháp thiện bằng y chỉ duyên
    (abyākato dhammo kusalassa dhammassa nissayapaccayena paccayo).
    Ở đây, vô ký năng duyên là ý vật cận tử trợ cho thiện sở duyên là 28 đổng lực thiện trong lộ ý môn cận tử.
    Chi pháp : ý vật cận tử → 8 đại thiện + 33 Sở hữu, thông thiện.
    Thời cận tử, 4 phàm và 3 quả hữu học, cõi ngũ uẩn, lộ ý môn cận tử.
  3. Pháp vô ký trợ pháp bất thiện bằng y chỉ duyên
    (abyākato dhammo akusalassa dhammassa nissayapaccayena paccayo).
    Ở đây, vô ký năng duyên là ý vật cận tử trợ cho bất thiện sở duyên là đổng lực bất thiện trong lộ ý môn cận tử.
    Chi pháp : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    Thời cận tử, 4 phàm và 3 quả hữu học, cõi ngũ uẩn, lộ ý môn cận tử.

Duyên hiệp lực (sabhāga):

Vật cảnh tiền sanh y duyên thuộc giống cảnh nên có đến 11 duyên hiệp lực:
  1. Cảnh duyên, hiệp lực 3 câu.
  2. Cảnh trưởng duyên, hiệp lực 1 câu.
  3. Cảnh cận y duyên, hiệp lực 1 câu.
  4. Cảnh tiền sanh duyên, hiệp lực 3 câu.
  5. Cảnh tiền sanh hiện hữu duyên, hiệp lực 3 câu.
  6. Cảnh tiền sanh bất ly duyên, hiệp lực 3 câu.
  7. Vật cảnh tiền sanh duyên, hiệp lực 3 câu.
  8. Vật cảnh tiền sanh trưởng duyên, hiệp lực 1 câu.
  9. Vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên, hiệp lực 3 câu.
  10. Vật cảnh tiền sanh bất ly duyên, hiệp lực 3 câu.
  11. Vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên, hiệp lực 3 câu.

Duyên hiệp lực theo câu:
  1. Vật cảnh tiền sanh y duyên “vô ký trợ vô ký” có 8 duyên hiệp lực:

    1. Cảnh duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    2. Cảnh tiền sanh duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    3. Cảnh tiền sanh hiện hữu duyên :ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    4. Cảnh tiền sanh bất ly duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    5. Vật cảnh tiền sanh duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    6. Vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    7. Vật cảnh tiền sanh bất ly duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.
    8. Vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên : ý vật cận tử → 22 tâm vô ký + 33 Sở hữu.

  2. Vật cảnh tiền sanh y duyên “vô ký trợ thiện” có 8 duyên hiệp lực :

    1. Cảnh duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    2. Cảnh tiền sanh duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    3. Cảnh tiền sanh hiện hữu duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    4. Cảnh tiền sanh bất ly duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    5. Vật cảnh tiền sanh duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    6. Vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    7. Vật cảnh tiền sanh bất ly duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.
    8. Vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên : ý vật cận tử → 8 đại thiện, thông thiện, + 33 Sở hữu.

  3. Vật cảnh tiền sanh y duyên “vô ký trợ bất thiện” có 11 duyên hiệp lực :

    1. Cảnh duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    2. Cảnh tiền sanh duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    3. Cảnh tiền sanh hiện hữu duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    4. Cảnh tiền sanh bất ly duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    5. Vật cảnh tiền sanh duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    6. Vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    7. Vật cảnh tiền sanh bất ly duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    8. Vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên : ý vật cận tử → 12 bất thiện + 24 Sở hữu.
    9. Cảnh trưởng duyên : ý vật cận tử → 8 tham + 22 Sở hữu.
    10. Cảnh cận y duyên : ý vật cận tử → 8 tham + 22 Sở hữu.
    11. Vật cảnh tiền sanh trưởng duyên : ý vật cận tử → 8 tham + 22 Sở hữu.

Duyên tấu hợp (ghaṭanā):

Nội dung tấu hợp trong vật cảnh tiền sanh y duyên chỉ là linh tinh tấu hợp (pakiṇṇakaghaṭanā), gồm 2 cách :
  1. Vật cảnh tiền sanh bất tương ưng tấu hợp. Chi pháp là ý vật cận tử → 43 tâm nương ý vật cận tử + 44 Sở hữu.
    Có 9 duyên tấu hợp trong chi pháp nầy là cảnh duyên, cảnh tiền sanh duyên, cảnh tiền sanh hiện hữu duyên, cảnh tiền sanh bất ly duyên, vật cảnh tiền sanh duyên, vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên, vật cảnh tiền sanh bất ly duyên, vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên.
    Được 3 câu là vô ký trợ vô ký, vô ký trợ thiện, vô ký trợ bất thiện.
  2. Vật cảnh tiền sanh trưởng bất tương ưng tấu hợp. Chi pháp là ý vật cận tử thành cảnh tốt → 8 tham + 22 Sở hữu.
    Có 12 duyên tấu hợp trong chi pháp nầy là cảnh duyên, cảnh tiền sanh duyên, cảnh tiền sanh hiện hữu duyên, cảnh tiền sanh bất ly duyên, cảnh trưởng duyên, cảnh cận y duyên, vật cảnh tiền sanh duyên, vật cảnh tiền sanh trưởng duyên, vật cảnh tiền sanh hiện hữu duyên, vật cảnh tiền sanh bất ly duyên, vật cảnh tiền sanh bất tương ưng duyên.
    Tấu hợp được 1 câu là vô ký trợ bất thiện.


hocdetu.wordpress.com
Video lớp thầy Trung
  1. Vật Cảnh Tiền Sanh Y Duyên (1) [29/06/2022]
  2. Vật Cảnh Tiền Sanh Y Duyên (2) [30/06/2022]
  3. Vật Cảnh Tiền Sanh Y Duyên (3) [06/07/2022]

← Vật tiền sanh y duyên || [24] || [27] || Thường cận y duyên →

↑ đầu trang


Tài Liệu

Upload Tài Liệu



24 Duyên
chia thành 52 Duyên

27 Duyên Học
25 Duyên Trùng

52 Duyên
chia theo 9 Giống

Duyên khởi
(Duyên sinh)

Ghi âm: Panhavāro

Ngài SN Goenka tụng đọc

Ghi âm: Niddeso

Giọng Miến & Thái

A Tỳ Đàm
Zoom với Trung

Tài liệu
pdf / web

Paṭṭhāna
Sư Sán Nhiên


© patthana.com