 | Paṭṭhāna |  | Bộ Vị trí |  |
|---|
02. Cảnh duyên
|
| Niddesa | |||
|---|---|---|---|
| Ārammaṇapaccayoti | Cảnh duyên | ||
| Rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Sắc xứ trợ nhãn thức giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; | ||
| Saddāyatanaṃ sotaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Thinh xứ trợ nhĩ thức giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; | ||
| Gandhāyatanaṃ ghānaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Khí xứ trợ tỷ thức giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; | ||
| Rasāyatanaṃ jivhāviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Vị xứ trợ thiệt thức giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; | ||
| Phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Xúc xứ trợ thân thức giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; | ||
| Rūpāyatanaṃ saddāyatanaṃ gandhāyatanaṃ rasāyatanaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ manodhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Sắc xứ, thinh xứ, khí xứ, vị xứ, xúc xứ trợ ý giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; tất cả pháp trợ ý thức giới và các pháp tương ưng bằng cách cảnh duyên; | ||
| Sabbe dhammā manoviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo. | Chư pháp mà sanh khởi như chư pháp tâm và sở hữu tâm, nắm bắt pháp nào thì pháp ấy trợ chư pháp đó bằng cách cảnh duyên. | ||
| Pañhāvāra | |||
| ārammaṇapaccayo | cảnh duyên | ||
| 404. Kusalo dhammo kusalassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – dānaṃ datvā sīlaṃ samādiyitvā uposathakammaṃ katvā taṃ paccavekkhati, pubbe suciṇṇāni paccavekkhati, | [487] Pháp thiện trợ pháp thiện bằng cảnh duyên tức là sau khi bố thí sau khi trì giới, sau khi hành bồ tát (uposathakammaṃ) quán xét lại việc ấy, phản khán lại những công đức tích lũy từ trước; | ||
| jhānā vuṭṭhahitvā jhānaṃ paccavekkhati, sekkhā gotrabhuṃ paccavekkhanti, vodānaṃ paccavekkhanti, sekkhā maggā vuṭṭhahitvā maggaṃ paccavekkhanti, | sau khi xuất thiền phản khán lại thiền định; bậc hữu học phản khán tâm chuyển tộc (gotrabhū), phản khán tâm dũ tịnh (vodāba); bậc hữu học xuất đạo phản khán tâm đạo (magga); | ||
| sekkhā vā puthujjanā vā kusalaṃ aniccato dukkhato anattato vipassanti, cetopariyañāṇena kusalacittasamaṅgissa cittaṃ jānanti. | bậc hữu học hoặc kẻ phàm phu quán sát vô thường, khổ não, vô ngã; biết được tâm của người thiên tâm bằng tha tâm thông (cetopariyañānena); | ||
| Ākāsānañcāyatanakusalaṃ viññāṇañcāyatanakusalassa ārammaṇapaccayena paccayo. Ākiñcaññāyatanakusalaṃ nevasaññānāsaññāyatanakusalassa ārammaṇapaccayena paccayo. | thiện không vô biên xứ trợ thiện thức vô biên xứ bằng cảnh duyên; thiện vô sở hữu xứ trợ thiện phi tưởng phi phi tưởng xứ bằng cảnh duyên; | ||
| Kusalā khandhā iddhividhañāṇassa cetopariyañāṇassa pubbenivāsānussatiñāṇassa yathākammūpagañāṇassa anāgataṃsañāṇassa ārammaṇapaccayena paccayo. (1) | các uẩn thiện trợ thần thông trí, tha tâm trí, túc mạng trí, tùy nghiệp trí, vị lai trí bằng cảnh duyên. | ||
| 405. Kusalo dhammo akusalassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – dānaṃ datvā sīlaṃ samādiyitvā uposathakammaṃ katvā taṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. | [488] Pháp thiện trợ pháp bất thiện bằng cảnh duyên tức là sau khi bố thí, sau khi trì giới; sau khi hành bố tát thỏa thích hoan hỷ thiện ấy chấp việc ấy mà khởi lên ái tham, khởi lên tà kiến, khởi lên hoài nghi, khởi lên phóng dật, khởi lên sầu ưu; | ||
| Pubbe suciṇṇāni assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. Jhānā vuṭṭhahitvā jhānaṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati. Jhāne parihīne vippaṭisārissa domanassaṃ uppajjati. (2) | thỏa thích hơn hỷ với các công đức tích lũy trước kia chấp việc ấy rồi khởi lên tham ái, khởi lên tà kiến, khởi lên hoài nghi, khởi lên phóng dật, khởi lên sầu ưu, sau khi xuất thiền hoan hỷ thỏa thích với thiền rồi chấp theo đó mà khởi lên ái tham, khởi lên tà kiến, khởi lên hoài nghi, khởi lên phóng dật; đối với vị nuối tiếc thiền định bị hoại khởi ưu phiền. | ||
| 406. Kusalo dhammo abyākatassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – arahā maggā vuṭṭhahitvā maggaṃ paccavekkhati; pubbe suciṇṇāni paccavekkhati; kusalaṃ aniccato dukkhato anattato vippassati; cetopariyañāṇena kusalacittasamaṅgissa cittaṃ jānāti. | [489] Pháp thiện trợ pháp vô ký bằng cảnh duyên tức là vị A La hán xuất khỏi tâm đạo rồi phản khán tâm đạo; phản khán công đức tích lũy trước kia; minh sát pháp thiện theo lý vô thường khổ não vô ngã, Ngài biết tâm của người thiện tâm bằng tha tâm thông; | ||
| Sekkhā vā puthujjanā vā kusalaṃ aniccato dukkhato anattato vipassanti, kusale niruddhe vipāko tadārammaṇatā uppajjati. Kusalaṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati, akusale niruddhe vipāko tadārammaṇatā uppajjati. | bậc hữu học hay phàm phu minh sát tâm thiện theo lý vô thường khổ não vô ngã khi tâm thiện diệt thì tâm quả na cảnh (tadārammaṇatā) sanh khởi; người hoan hỷ thỏa thích với thiện chấp theo đó khởi lên ái, khởi lên tà kiến, khởi lên hoài nghi, khởi lên phóng dật, khởi lên ưu phiền, khi tâm bất thiện đã diệt thì quả na cảnh sanh khởi; | ||
| Ākāsānañcāyatanakusalaṃ viññāṇañcāyatanavipākassa ca, kiriyassa ca ārammaṇapaccayena paccayo. Ākiñcaññāyatanakusalaṃ nevasaññānāsaññāyatanavipākassa ca, kiriyassa ca ārammaṇapaccayena paccayo. | thiện không vô biên xứ trợ quả và tố thức vô biên xứ bằng cảnh duyên; thiện vô sở hữu xứ trợ quả và tố phi tưởng phi phi tưởng xứ bằng cảnh duyên; | ||
| Kusalā khandhā cetopariyañāṇassa, pubbenivāsānussatiñāṇassa, yathākammūpagañāṇassa, anāgataṃsañāṇassa, āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. (3) | các uẩn thiện trợ tâm khai môn (āvajjanā) của tha tâm trí túc mạng trí, tùy nghiệp trí vị lai trí bằng cảnh duyên. | ||
| 407. Akusalo dhammo akusalassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – rāgaṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati . | [490] Pháp bất thiện trợ pháp bất thiện bằng cảnh duyên tức là vui mừng thỏa thích với ái tham rồi chấp theo đó mà khởi lên tham ái, khởi lên tà kiến, khởi lên hoài nghi, khởi lên phóng dật, khởi lên ưu phiền; | ||
| Diṭṭhiṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. | vui mừng thỏa thích với tà kiến rồi chấp theo đó mà khởi lên ái tham, khởi lên tà kiến, khởi lên hoài nghi, khởi lên phóng dật, khởi lên ưu phiền; | ||
| Vicikicchaṃ ārabbha vicikicchā uppajjati, diṭṭhi uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. | chấp hoài nghi nên hoài nghi sanh khởi, tà kiến sanh khởi, phóng dật sanh khởi, ưu phiền sanh khởi; | ||
| Uddhaccaṃ ārabbha uddhaccaṃ uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, domanassaṃ uppajjati. | Chấp phóng dật nên phóng dật sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi, ưu phiền sanh khởi; | ||
| Domanassaṃ ārabbha domanassaṃ uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati. (1) | chấp ưu phiền nên ưu sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi, phóng dật sanh khởi. | ||
| 408. Akusalo dhammo kusalassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – sekkhā pahīne kilese paccavekkhanti, vikkhambhite kilese paccavekkhanti, pubbe samudāciṇṇe kilese jānanti, | [491] Pháp bất thiện trợ pháp thiện bằng cách duyên tức là bậc hữu học phản khán phiền não đã đoạn trừ, phản khán phiền não đã đè nén; hiểu rõ phiền não đã chất chứa trước kia; | ||
| sekkhā vā puthujjanā vā akusalaṃ aniccato dukkhato anattato vipassanti, cetopariyañāṇena akusalacittasamaṅgissa cittaṃ jānanti. | bậc hữu học hoặc phàm phu minh sét pháp bất thiện theo lý vô thường khổ não vô ngã; biết tâm của người bất thiện tâm bằng tha tâm thông; | ||
| Akusalā khandhā cetopariyañāṇassa, pubbenivāsānussatiñāṇassa, yathākammūpagañāṇassa anāgataṃsañāṇassa ārammaṇapaccayena paccayo. (2) | các uẩn bất thiện trợ tha tâm trí, túc mạng trí, tùy nghiệp trí, vị lai trí, khai môn bằng cảnh duyên. | ||
| 409. Akusalo dhammo abyākatassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – arahā pahīne kilese paccavekkhati, pubbe samudāciṇṇe kilese jānāti, akusalaṃ aniccato dukkhato anattato vipassati, cetopariyañāṇena akusalacittasamaṅgissa cittaṃ jānāti, | [492] Pháp bất thiện trợ pháp vô ký bằng cảnh duyên tức là vị A La Hán phản khán phiền não đã đoạn trừ, hiểu biết phiền não đã chất chứa trước kia, minh sát pháp bất thiện theo lý vô thường khổ não vô ngã; biết tâm của người bất thiện tâm bằng tha tâm thông; | ||
| sekkhā vā puthujjanā vā akusalaṃ aniccato dukkhato anattato vipassanti , kusale niruddhe vipāko tadārammaṇatā uppajjati. | bậc hữu học hoặc phàm phu minh sát pháp bất thiện theo lý vô thường khổ não vô ngã khi tâm thiện đã diệt thì quả na cảnh sanh khởi, | ||
| Akusalaṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. Akusale niruddhe vipāko tadārammaṇatā uppajjati. | vui mừng thỏa thích với pháp bất thiện chấp theo đó rồi vì tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi phóng vật sanh khởi, ưu phiền sanh khởi, khi bất thiện đã diệt thì quả na cảnh sanh lên; | ||
| Akusalā khandhā cetopariyañāṇassa pubbenivāsānussatiñāṇassa yathākammūpagañāṇassa anāgataṃsañāṇassa āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. (3) | các uẩn bất thiện trợ tha tâm trí, túc mạng trí, tùy nghiệp trí, vị lai trí và khai môn bằng cảnh duyên. | ||
| 410. Abyākato dhammo abyākatassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – arahā phalaṃ paccavekkhati, nibbānaṃ paccavekkhati. Nibbānaṃ phalassa āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. | [493] Pháp vô ký trợ pháp vô ký bằng cảnh duyên tức là vị A La Hán phản khán tâm quả (phalaṃ), phản khán niết bàn; niết bàn trợ tâm quả và khai môn bằng cảnh duyên; | ||
| Arahā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassati. Sotaṃ… ghānaṃ… jivhaṃ… kāyaṃ… rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… | bậc A La Hán minh sát con mắt theo lý vô thường khổ não vô ngã minh sát tai, mũi, lưỡi, thân, sắc, thinh, khí, vị, xúc, ý vật ... | ||
| vipākābyākate kiriyābyākate khandhe aniccato dukkhato anattato vipassati, | minh sát uẩn vô ký quả vô ký tố theo lý vô thường khổ não vô ngã; | ||
| dibbena cakkhunā rūpaṃ passati, dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇāti, cetopariyañāṇena vipākābyākatakiriyābyākatacittasamaṅgissa cittaṃ jānāti. | thấy cảnh sắc bằng thiên nhãn, nghe tiếng bằng thiên nhĩ giới, hiểu tâm của người có tâm vô ký quả vô ký tố bằng tha tâm thông; | ||
| Ākāsānañcāyatanakiriyaṃ viññāṇañcāyatanakiriyassa ārammaṇapaccayena paccayo. Ākiñcaññāyatanakiriyaṃ nevasaññānāsaññāyatanakiriyassa ārammaṇapaccayena paccayo. | tâm tố không vô biên xứ trợ tố thức vô biên xứ bằng cảnh duyên; tố vô sở hữu xứ trợ tố phi tưởng phi phi tưởng xứ bằng cảnh duyên; | ||
| Rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa ārammaṇapaccayena paccayo. Saddāyatanaṃ sotaviññāṇassa… gandhāyatanaṃ ghānaviññāṇassa… rasāyatanaṃ jivhāviññāṇassa … phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇassa ārammaṇapaccayena paccayo. | sắc xứ trợ cho nhãn thức bằng cảnh duyên, thinh xứ trợ cho nhĩ thức bằng cảnh duyên, khí xứ trợ tỷ thức ... vị xứ trợ thiệt thức ... xúc xứ trợ thân thức bằng cảnh duyên; | ||
| Abyākatā khandhā iddhividhañāṇassa, cetopariyañāṇassa, pubbenivāsānussatiñāṇassa, anāgataṃsañāṇassa, āvajjanāya ārammaṇapaccayena paccayo. (1) | các uẩn vô ký trợ thần thông trí, tha tâm trí, túc mạng trí, vị lai trí, khai môn bằng cảnh duyên. | ||
| 411. Abyākato dhammo kusalassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – sekkhā phalaṃ paccavekkhanti, nibbānaṃ paccavekkhanti. | [494] Pháp vô ký trợ pháp thiện bằng cảnh duyên tức là bậc hữu học phản khán tâm quả, phản khán niết bàn; | ||
| Nibbānaṃ gotrabhussa vodānassa maggassa ārammaṇapaccayena paccayo. | niết bàn trợ cho tâm quả chuyển tộc, tâm dũ tịnh, tâm đạo bằng cảnh duyên; | ||
| Sekkhā vā puthujjanā vā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vippassanti. Sotaṃ… ghānaṃ… jivhaṃ… kāyaṃ… rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… | bậc hữu học hoặc phàm phu minh sát mắt theo lý vô thường khổ não vô ngã; tai ... mũi ... lưỡi ... thân ... sắc ... thinh ... khí ... vị ... xúc ... ý vật ... | ||
| vipākābyākate kiriyābyākate khandhe aniccato dukkhato anattato vipassanti, dibbena cakkhunā rūpaṃ passanti, dibbāya sotadhātuyā saddaṃ suṇanti, cetopariyañāṇena vipākābyākatakiriyābyākatacittasamaṅgissa cittaṃ jānanti. | minh sát các uẩn vô ký quả vô ký tố theo lý vô thường khổ não vô ngã; thấy cảnh sắc bằng thiên nhãn, nghe cảnh thinh bằng thiên nhĩ, biết tâm cuả người có tâm vô ký quả vô ký tố; | ||
| Abyākatā khandhā iddhividhañāṇassa cetopariyañāṇassa pubbenivāsānussatiñāṇassa anāgataṃsañāṇassa ārammaṇapaccayena paccayo. | các uẩn vô ký trợ thần thông trí, tha tâm trí, túc mạng trí, vị lai trí, bằng cảnh duyên. | ||
| 412. Abyākato dhammo akusalassa dhammassa ārammaṇapaccayena paccayo – cakkhuṃ assādeti abhinandati; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. | [495] Pháp vô ký trợ pháp bất thiện bằng cảnh duyên tức là vui thích với mắt chấp theo đó rồi ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi, phóng dật sanh khởi, ưu phiền sanh khởi; | ||
| Sotaṃ… ghānaṃ… jivhaṃ… kāyaṃ… rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… vatthuṃ… | nhĩ ... tỷ ... thiệt ... thân ... sắc ... thinh ... khí ... vị ... xúc ... ý vật ... | ||
| vipākābyākate kiriyābyākate khandhe assādeti abhinandati ; taṃ ārabbha rāgo uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vicikicchā uppajjati, uddhaccaṃ uppajjati, domanassaṃ uppajjati. (3) | vui thích với các uẩn vô ký quả vô ký tố chấp theo đó rồi ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi, hoài nghi sanh khởi, phóng dật sanh khởi, ưu phiền sanh khởi. | ||
| Saṅkhyāvāro | |||
| Ārammaṇasabhāgaṃ | |||
| 444. Ārammaṇapaccayā adhipatiyā satta, nissaye tīṇi, upanissaye satta, purejāte tīṇi, vippayutte tīṇi, atthiyā tīṇi, avigate tīṇi. (7) | [628] Trong trưởng từ cảnh duyên có bảy cách. trong y chỉ... ba cách; trong cận y ... bảy cách; trong tiền sanh ... ba cách; trong bất tương ưng ... ba cách; trong hiện hữu ... ba cách; trong bất ly ... ba cách. | ||
| Ārammaṇaghaṭanā (5) | |||
| 445. Ārammaṇādhipati-upanissayanti satta. | [629] Cảnh, trưởng, cận y, có bảy cách. | ||
| Ārammaṇa-purejāta-atthi-avigatanti tīṇi. | Cảnh, tiền sanh, hiện hữu, bất ly, có ba cách. | ||
| Ārammaṇa-nissaya-purejāta-vippayutta-atthi-avigatanti tīṇi. | Cảnh, y chỉ, tiền sanh, bất tương ưng , hiện hữu, bất ly, có ba cách. | ||
| Ārammaṇādhipatiupanissaya-purejāta-atthi-avigatanti ekaṃ. | Cảnh, trưởng, cận y, tiền sanh, hiện hữu, bất ly, có một cách. | ||
| Ārammaṇādhipati-nissayaupanissaya-purejāta-vippayutta-atthi-avigatanti ekaṃ. (5) | Cảnh, trưởng, y chỉ, cận y, tiền sanh, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có một cách. | ||
Cảnh duyên Cảnh là bị tâm biết. Duyên là mãnh lực trợ giúp, ủng hộ. Citta cetasikehi ālambiyatīti = ārammaṇaṃ: Pháp mà những tâm và sở hữu biết đặng gọi là cảnh. Citta cetasikā āgantvā ramanti etthāti = ārammaṇaṃ: Những tâm và sở hữu ưa đến đây mà, thì là cảnh. Ā abhimukhaṃ ramanti etthāti = ārammaṇaṃ: Pháp biết cảnh ưa đến trước mặt đây mà, thì là đối tượng. Citta cetasike ālambatīti = ārammaṇaṃ: Pháp nào mà tất cả tâm và sở hữu níu quớ, pháp ấy gọi là cảnh. Thế nên, mãnh lực trợ giúp, ủng hộ bằng lối cảnh, mới gọi là Cảnh duyên (Ārammaṇapaccayo). Ārammaṇapaccaya Định nghĩa: Cảnh (ārammaṇa) là đối tượng của tâm và sở hữu tâm. Bị tâm và sở hữu tâm bám theo gọi là cảnh (cittacetasikehi ālambiyatī’ ti ārammaṇaṃ). Cảnh sắc hay sắc xứ (rūpāyatanaṃ) là đối tượng của tâm nhãn thức và pháp tương ưng. Cảnh thinh hay thinh xứ (saddāyatanaṃ) là đối tượng của tâm nhĩ thức và pháp tương ưng. Cảnh khí hay khí xứ (gandhāyatanaṃ) là đối tượng của tâm tỷ thức và pháp tương ưng. Cảnh vị hay vị xứ (rasāyatanaṃ) là đối tượng của tâm thiệt thức và pháp tương ưng. Cảnh xúc hay xúc xứ (phoṭṭhabbāyatanaṃ) là đối tượng của tâm thân thức và pháp tương ưng. Cảnh pháp (dhammā) gồm có tâm, sở hữu tâm, sắc tế, níp-bàn và chế định; là đối tượng của ý thức giới… Tóm lại, mỗi thứ tâm đều có đặc tính biết cảnh, nếu không có cảnh thì tâm chẳng sanh khởi được; nói về cảnh đó thì tất cả cái gì cũng có thể thành cảnh của tâm được, như là tâm pháp, sắc pháp, níp-bàn và chế định. Gọi là cảnh duyên, nghĩa là tâm và sở hữu tâm sanh khởi được bởi nhờ pháp nào làm cảnh trợ duyên, thì đó gọi là cảnh duyên. Chi pháp tổng quát: Năng duyên : cảnh tâm pháp (121 tâm + 52 Sở hữu tâm), cảnh sắc pháp (28 thứ sắc), cảnh níp-bàn, cảnh chế định. Sở duyên : 121 tâm + 52 Sở hữu tâm. Địch duyên : 28 sắc pháp, níp-bàn và chế định. Nhận xét về duyên: Trạng thái (lakkhaṇa) thành chỗ bám bíu cho tâm pháp. Giống cảnh (ārammaṇajāti). Thời (kāla) quá khứ, hiện tại, vị lai, ngoại thời. Mãnh lực (satti) trợ sanh (janaka) và ủng hộ (upathambhaka). Duyên theo câu yếu tri: Cảnh duyên được 9 cách yếu tri theo tam đề thiện (kusalattika).
Cảnh duyên hiệp lực (sabhāga): Cảnh duyên có chi pháp tổng quát là 121 tâm + 52 Sở hữu, 28 sắc pháp, níp-bàn, chế định → 121 tâm + 52 Sở hữu. Từ đó suy ra có được 11 duyên hiệp lực (các duyên hiệp lực với cảnh duyên tất nhiên phải đồng là giống cảnh).
Như trên là nói tổng quát duyên hiệp lực với cảnh duyên theo hệ thống hàng ngang. Hiệp lực theo mỗi cách yếu tri Nếu nói theo hệ thống hàng dọc, tức là tính duyên hiệp lực theo mỗi cách yếu tri, thì trình bày như sau:
Cảnh duyên tấu hợp (ghaṭanā): Cảnh duyên có chi pháp phức tạp, các duyên hiệp lực cũng đa dạng, vì vậy nội dung tấu hợp (ghaṭanā) trong cảnh duyên gọi là cảnh linh tinh tấu hợp (ārammapakiṇṇakaghaṭanā). Với nội dung nầy chỉ phân thành 5 khía cạnh.
Nội dung chi tiết như sau:
| |||
Upload Tài Liệu24 Duyên chia thành 52 Duyên | 27 Duyên Học 25 Duyên Trùng | 52 Duyên chia theo 9 Giống |
 Duyên khởi (Duyên sinh) |  Ghi âm: Panhavāro Ngài SN Goenka tụng đọc | Ghi âm: Niddeso Giọng Miến & Thái |
 A Tỳ Đàm Zoom với Trung |  Tài liệu pdf / web |  Paṭṭhāna Sư Sán Nhiên |
